‘यी फलानाकी छोरी, टीभीमा आउने माग्नेबूढोलाई दिनेचाहिँ यिनै हुन्,’ कसैले चिनायो । अनि, ती छिमेकीआमाले सोधिन्, ‘ए, किन त ती माग्नेबूढोलाई दिएको ? अलि तन्नेरी भेटिएनन् र ?’
एउटा अभिनेताका लागि अभिनेता हुनुको सबैभन्दा ठूलो गर्व, गरिमा वा प्रमाण, पुरस्कार, प्रतिमा जे भने पनि यही हो- उसले निभाएको चरित्रलाई नै दर्शकले वास्तविक ठान्छन् ।
केदार घिमिरे उर्फ माग्नेबूढा विवाहपछि कलाकारितामा लागे । यो सहरमा उनले घर रंगाउनेदेखि मिटर टेम्पु चलाउने काम गरे । श्रीमती पाल्ने हेउ र हैसियत बनेजस्तो ठानेपछि बिहे गरे ।
उनकी श्रीमती सीता माइत गएकी थिइन्, तीन-चार वर्षअघिको कुरा हो । धेरै समयपछि एउटी छिमेकीआमा भेटिइछन् । त्यहीँको प्रसंग हो, माथिको संवाद । ‘मेरी श्रीमती’ स्तम्भका लागि कुराकानी गर्न उनले आफ्नै घरमा बोलाए । दुई हप्ताअघि इमाडोलको उनको घरमा पुग्दा उनी एक्लै थिए ।
‘उनी अभिनय सिक्न गएकी छिन्, केटाकेटी पढ्न गएका छन्, म एक्लै पो छु त ?’ घरको छतमा बस्नका लागि कुर्सी मिलाउँदै उनले भने, ‘अचेल भिडियो किनेर युट्युबमा राख्ने काम पनि गरेको छु, घरमै बसेर, गुगलबाट पैसा लिन्छु ।’
हामीले कुरा सुरु गर्यौँ । जहाज अवतरणको आवाजले १५-१५ मिनेटजस्तो डिस्टर्ब गर्यो र उनी बोल्दाबोल्दै रोकिँदै भन्थे, ‘कमर्सियल ब्रेक ।’
एक घन्टाजति कुराकानी भइसकेको थियो, यसो हेरेको रेकर्डरको ब्याट्री सिद्धिएर अफ भए छ, भो अब ! तर, उनले ढाडस दिँदै भने, ‘म रेडियोमा काम गरेर कलाकारितामा आएको हुँ, मलाई थाहा छ यस्ता समस्या । चिन्ता नगर्नुस्, फेरि कुरा गरौँ, म यहीँ छु ।’
फेरि कुरा सुरु गर्यौँ । यो सहरमा बिहे गर्ने हैसियत बनाउने संघर्षदेखि बिहेसम्म, बिहेपछि श्रीमतीको साथ र दर्शकको पि्रय ‘माग्नेबूढो’ बन्दासम्मको कथा उनले सुनाए:
उनलाई त हेरेँ, तर दोधारमा परेँ
नातेदार भाइको बिहे थियो । त्यही बिहेमा एकजना आफन्तदाइले केटी हेर्न बोलाउनुभयो । केटी पनि हेर्ने, बिहे पनि खाने गरी गएँ । उता, उनलाई पनि तिमीलाई हेर्ने केटो आउँदै छ भनिएको रैछ । त्यहीँ देखादेख भयो ।
बिहेका लागि पहिलोपटक केटी हेरेर मन पर्यो वा परेन भनी निर्णय लिनु गम्भीर कुरा रैछ । मैले निर्णय लिन सकिनँ र भागेँ ।
०००
ललितपुरको भट्टेडाँडा मेरो मावलीगाउँ हो, त्यहाँ मैले ६ देखि ९ सम्म पढेको हुँ, तर उनलाई देखेको थिइनँ । भट्टेडाँडाबाट जन्ती जानुपर्ने थियो, गोटीखेल । त्यहाँबाट फर्केपछि केटी मन परे/नपरेको बताउनुपथ्र्यो ।
मलाई सकस पर्यो, कताकता डर पनि लाग्यो । अब अर्काकी छोरीलाई किन मन परेन भन्ने ? म आफूलाई हेरी उनी राम्रै थिइन्, फेरि रुप मुख्य थिएन, मेरै पो के रुप छ र ? तर, उनी मलाई मन पर्यो भन्ने पनि आधार थिएन, एकपटक देखेको मात्रै थिएँ । निर्णय लिन सकिनँ र गोटीखेलबाट भट्टेडाँडा नगई भागेर काठमाडौं आएँ ।
दाइले पछि फेरि सोध्नुभयो, ‘के हो कुरा, केटी मन पर्यो कि परेन ?’
मैले भनेँ, ‘खोइ, मलाई त किन-किन निर्णय लिनै कठिन भो । धेरै दोधारमा छु ।’
दाइले भन्नुभयो, ‘परिवारकी जेठी छोरी हुन्, दुःखसुख बुझेकी छिन्, एसएलसी पास हुन् । गाउँकी हुन्, दुःखजिलो गर्न पनि सक्छिन्, विचार गर ।’
मेरी आमा रोगी भएर खस्नुभएको । उहाँलाई फोक्सोको क्यान्सर भएकाले अपरेसन गरिएको थियो । अपरेसन गरेको उहाँको पेटको ठूलो दाग देखेर हुर्किएकाले पनि मेरो दिमागमा परेको थियो- सबै स्वस्थ हुनुपर्छ, अझ आमा हुने नारी त कुनै हालतमा पनि स्वस्थ हुनुपर्छ ।
झट्ट हेर्दा उनी हट्टाकट्टा थिइन्, ठूलो जिउकी, स्वस्थ देखिन्थिन् । गाउँकी, मेलापात गरेकी, यत्तिकी केटीले दुःखसुख गर्छिन् भन्ने सोचेँ र हुन्छ भनेँ । ०५६ फागुनमा हाम्रो बिहे भयो ।
उनलाई आफ्नै टेम्पुमा ल्याएँ
मेरो जिन्दगीमा बज्रहरू धेरै छन् । म जन्मनुअघि पनि हाम्रो घर जलेको रहेछ, ०२० सालतिर । ०५० सालमा म एसएलसी दिएर घरमै बसेको थिएँ, चैतमा घर आगलागी भयो, परिवारका सदस्यको हरको कपडाबाहेक सबै जल्यो ।
दाइले घरमा रंग लगाउने काम गर्नुहुन्थ्यो, दुई-चार दिन उहाँसँग रंग लगाउने काम गरेँ । त्यसपछि साइकलमा मसला बेचेँ
०३९ सालमा मेरी आमा खस्नुभयो, जतिबेला म सात वर्षको थिएँ । यस्ता चोटैचोट हाम्रो परिवारलाई पर्यो । जसले मलाई सानातिना दुःख-पीडा सहजै सहन सिकायो ।
०००
एसएलसीपछि काठमाडौं आएर दाइसँग बसेँ । दाइले घरमा रंग लगाउने काम गर्नुहुन्थ्यो, दुई-चार दिन उहाँसँग रंग लगाउने काम गरेँ । त्यसपछि साइकलमा मसला बेचेँ । खासै फाइदा नभएपछि ललितपुरको एउटा घरमा साना बालबालिकालाई ट्युसन पढाउने कोसिस गरेँ । तर, अंग्रेजी कमजोर भएकाले सकिनँ । अलकत्रा बनाउने चिनियाँ प्रोजेक्टमा पनि काम गरेँ, दुई-तीन महिना ।
कुनै कामले काठमाडौंमा टिकिएलाजस्तो लागेन । त्यसपछि काइँयो, पर्स लगायत सामान फुटपाथमा राखेर बेच्न थालेँ । यसले भने केही फाइदा दियो । राम्रै भइरहेको थियो, तर सरकारले फुटपाथका पसल उठाउने भयो । त्यसपछि फुटपाथको पसल बेचेर मिटर टेम्पु किनेँ, ७० हजारमा आउँथ्यो ।
ड्राइभर राखेको थिएँ- खालि टेम्पु बिग्रियो, फलाना ठाउँमा छाडेको छु मात्रै भन्ने । त्यसपछि आफैँ टेम्पु चलाउन सिकेर चलाएँ । राम्रो हुँदै गयो, तीनवटा टेम्पु किनेँ । मेरो दाइले पनि एउटा चलाउनुहुन्थ्यो ।
राम्रै कमाई भइरहेको थियो । फेरि सरकारले मिटर टेम्पु पनि हटाउने भन्यो । टेम्पु बेचेर रेडियो, टेपरेकर्ड, वाकमेन लगायतको पसल खोलेँ, कलंकीमा ।
यी सबै संघर्ष बिहेअघिका हुन्, बिहे हुँदा मसँग टेम्पु थिए । उनलाई लिन आफ्नै दुई टेम्पु र भाडाको एउटा माइक्रो भ्यान लिएर गएँ । बिहेमा मेरो दाइलगायत २० जनाजति आफन्त थियौँ । बिहे अति नै साधारण ढंगले भयो, वज्रबाराही मन्दिर ललितपुरमा ।
बिहेपछि मकवानपुरको घर गयौँ, बुवाले गाउँलेलाई भोज खुवाउनुभयो ।
पारिवारिक पृष्ठभूमि
उनी साधारण किसान परिवारकी हुन् । ललितपुरको भट्टेडाँडा गाउँमा मेलापात, दाउराघाँस गरेर हुर्केकी । मेरो पुख्र्यौली थलो ललितपुरको प्युटार हो । मेरो बुवा भारतमा सामान्य जागिर गर्नुहुन्थ्यो, केही पैसा कमाएर मकवानपुर ठिंगनको सिमातमा बसाइँ सर्नुभयो, म त्यहीँ जन्मेँ । पछि नजिकै हात्तीसुढेँमा सर्यौँ । हामी तीन भाइ मात्रै हौँ, म माहिलो ।
घरकै उब्जनीले खान पुग्थ्यो । घरनजिकैको प्राथमिक स्कुलमा पढेँ । शिक्षक बाहिरको हुनुहुन्थ्यो, हाम्रो घरमा डेरा गरी बस्नुहुन्थ्यो । उहाँले हामीलाई सित्तैमा पढाउने, हामीले उहाँलाई सित्तैमा ढिँडो खुवाउँथ्यौँ । बहुदल ल्याउने आन्दोलन हुन थालेपछि मैले पढेको स्कुलका शिक्षकले राजीनामा दिएर हिँडे ।
६ कक्षादेखि दाइ र मैले ललितपुर भट्टेडाँडा महाकाली माविमा पढौं, छात्रवासमा बसेर, सबै व्यवस्था बुवाले मिलाउनुभयो । पछि मैले एसएलसी भने मकवानपुरको वंशगोपाल माविबाट गरेँ, ०५० सालमा ।
एसएलसीपछि काठमाडौं आएँ । त्यतिबेलाकी एसएलसी बोर्डफस्र्ट गरिमा राणाले टिभीमा अन्तर्वार्ता दिइन्, ‘कानुन पढेर देशको सेवा गर्छु ।’ मलाई पनि कानुन पढ्ने भूत चढ्यो ।
त्यतिबेला आईएल गर्न पाइन्थ्यो । नेपाल ल क्याम्पसमा भर्ना बन्द भएकाले काठमाडौं बहुमुखी क्याम्पसमा भर्ना भएँ । काम गर्दै पढ्नुपथ्र्यो, कानुनका ठुल्ठूला ठेली । आईएल पहिलो र दोस्रो वर्षमा थुप्रै विषय लाग्यो । यता, काठमाडौंमा बाँच्ने संघर्षले गर्दा पनि पढाइ त्यस्तै भयो ।
उनी आएपछि मेरो बाटो खुल्यो
जति दुःख गर्ने हो, बिहेअघि नै गरेँ । बिहेपछि दुःख र अभाव त्यति भएन । रेडियो, टेप-रेकर्डको मेरो पसल होलसेलजस्तै थियो । धादिङ, गोर्खालगायत जिल्लामा सामान जान्थ्यो ।
मोटरसाइकल किनेको थिएँ । धेरथोर बैंक ब्यालेन्स पनि थियो । र, थिइन् उनी । उनी आएपछि मेरो जीवन धेरै नै व्यवस्थित भयो । उनलाई सामान बेच्न, ग्राहकसँग डिल गर्न सिकाएँ । उनले पसल हेर्न थालिन्, मलाई कलाकारितामा लाग्ने बाटो खुल्यो ।
०००
पसलमा मैले रेडियो सुन्थेँ । ०५८ सालको कुरा हो, रेडियो एचबीसीमा काम गर्ने सुमित्रा खड्कासँग मेरो चिनजान भयो । उहाँको घरनजिकै मेरो पसल थियो, मैले उहाँलाई दिदी भन्छु । उहाँले रेडियोमा कवितावाचन पनि गर्नुहुन्थ्यो ।
सातमा पढ्दा कविता प्रतियोगितामा प्रथम र क्याम्पस पढ्दा निबन्धमा तेस्रो भएको थिएँ । मैले कविता लेखेर उहाँलाई दिन थालेँ । उहाँले मेरा कविता वाचन गर्नुहुन्थ्यो, मैले रेडियोको आवाज ठूलो पारेर सुन्थेँ, परपरका मान्छेलाई मेरो कविता भनेर सुनाउँथेँ ।
कहिलेकाहीँ सुमित्रादिदीलाई मोटरसाइकलमा पुर्याउन जान्थेँ, रेडियो एचबीसी बौद्ध आरुबारीमा थियो । पसलमा बस्दा मह जोडीको हास्यव्यंग्य क्यासेट सुन्थेँ । सुमित्रादिदीकै सहयोगमा रेडियो एचबीसीमा हास्यव्यंग्य कार्यक्रम चलाउने अवसर पाएँ । हास्यकलाकारका अन्तर्वार्ता लिन थालेँ । यही क्रममा दमन रुपाखेतीदाइसँग भेट भयो । उहाँको नेपाल आर्टस्मा नौ महिना अभिनय सिकेँ ।
सन्तोष पन्तको घर ढुक्थें
हिजोआजमा सानो रोलमा खेल्न पनि सानो भाग्यले नहुने देखेँ । फेरि पनि धाउन छाडिनँ । कैयौँ दिन धाएपछि एउटा डाइलगमा मात्रै बोल्ने दृश्य पाएँ । फेरि कति दिन भूमिका पाउन छाडेँ, तर धाउन छाडिनँ
पसल उनले हेर्थिन्, कुनै चिन्ता थिएन । मलाई मःमः खाने र मोटरसाइकलमा तेल हाल्ने पैसा उनैले दिन्थिन् । म निष्फिक्री रेडियो र टीभीमा धाउन थालेँ ।
रेडियोका लागि अन्तर्वार्ता लिने सिलसिलामै सन्तोष पन्तदाइसँग चिनजान भयो, उहाँको हिजोआजका कुरा खुब चर्चित थियो । त्यसमा खेल्नका लागि धाउन थालेँ । उता अभिनय पनि सिकिरहेको थिएँ ।
एक दिन सन्तोषदाइले सोमबार आउन भन्नुभयो, जाँदा मान्छेको भीड थियो । लौ मलाई बोलाएकै दिन के भएछ भनी सोच्दैथेँ, एकजनाले भने- केही भएको होइन, हिजोआजका कुरा खेल्न आउनेहरू हुन् ।
हिजोआजमा सानो रोलमा खेल्न पनि सानो भाग्यले नहुने देखेँ । फेरि पनि धाउन छाडिनँ । कैयौँ दिन धाएपछि एउटा डाइलगमा मात्रै बोल्ने दृश्य पाएँ । फेरि कति दिन भूमिका पाउन छाडेँ, तर धाउन छाडिनँ । सन्तोषदाइको घरमा पर बसेर सुटिङ हेर्थें, सन्तोषदाइले मलाई चिन्दिए हुन्थ्यो भन्ने मात्रै लाग्थ्यो ।
एक दिन बाहिर म त्यत्तिकै सुटिङ हेर्न बसेको थिएँ, सन्तोषदाइले घरभित्र चिया खान बोलाउनुभयो । अहो, सन्तोष पन्तदाइकहाँ चिया खाइयो भन्ने भयो ।
म कुनै कोणबाट कलाकार हुनेजस्तो देखिन्नथेँ । पाको भइदिए पनि कुनै रोल दिन मिल्थ्यो होला । दुब्लो-पातलो, न रुप त जिउको । फेरि पनि धाउन छाडेको छैन ।
एक दिन लोडसेडिङका बेला क्यामेराको ब्याट्री सिद्धियो । सन्तोषदाइ तनावमा आउनुभयो । म कहिल्यै अघि सरेर बोल्दिनथेँ । त्यो दिन बोल्ने हिम्मत गरेँ, ‘दाइ, मैले ब्याट्री चार्ज गरेर ल्याउँछु ।’
उहाँको छोरा साकार र मैले लोडसेडिङ नभएको ठाउँतिर मोटरसाइकलमा गएर ब्याट्री चार्ज गरेर ल्यायौँ । त्यसपछि सन्तोषदाइको नजरमा म पनि परेँ । ढाकाटोपी, नक्कली जुंगा लगाएर उहाँले मलाई अलि पाको रोल पनि दिन थाल्नुभयो, केही भागमा खेलेँ । यो ०५९ सालतिरको कुरा हो ।
त्यसपछि जितु नेपालदाइसँग गीताञ्जलीमा जोडिएँ, झन्डै एक वर्ष लेख्ने-खेल्ने काम गरेँ । तीतोसत्य, जिरे खुर्सानीमा पनि खेलेँ । यहीबीचमा सीतारामजी (धुर्मुस)सँग भेट भयो ।
दमनदाइ, सीतारामजी, म भएर ‘मेरी बास्सै’ बनाउने भयौँ, ०६२ सालतिर । मेरी बास्सै सफल भयो, देश-विदेश जान पाएँ । अहिलेसम्म २५ वटाजति देश गएको छु ।
श्रीमतीभन्दा बढी अभिभावक
भर्खर बिहे गर्दा श्रीमती अँगालोभरिकी तरुनीझैँ लाग्थ्यो । बुझ्दै र भोग्दै जाँदा दुई जिन्दगी आधा-आधा बन्न पुग्दो रैछ, सिंगो हुन् दुवै चाहिने । घर, एकअर्काको भर, छोराछोरीले श्रीमान र श्रीमतीलाई आधा-आधा बनाउँदा रैछन् ।
हाम्रा दुई सन्तान छन् । छोरो ०५८ सालमा जन्मियो, छोरी ०६३ मा । छोराछोरी हुर्काउनु, उनीहरूका आवश्यकता ख्याल गर्नु, सानो जिम्मेवारी होइन ।
घर चलाउनु, पानी-बिजुलीको बिल तिर्नु, हेर्दा काम साना लाग्छन्, तर तनाव धेरै हुन्छन् । सबै काम उनैले गरिन्, गर्छिन् ।
सबैभन्दा ठूलो गुण वा गुन, उनी म र छोराछोरीकी अभिभावक हुन्, उनले अभिभावकत्व राम्रोसँग निभाएकी छिन् र म सहज ढंगले कलाकारितामा लाग्न पाएँ, बिहे नै नभएको केटोझैँ ।
मेरी बास्सै राम्रो हुँदै गयो, म व्यस्त हुन थालेँ । देशका विभिन्न जिल्ला र विदेशमा रहेका नेपालीमाझ हास्यव्यंग्य प्रस्तुतिका अफर आउन थाले ।
अलिअलि कमाइ हुन थालेपछि पसल छाड्यौँ । इमाडोलमा एकतले घर किनेर सर्यौँ, ०६५ सालमा । पछि दुई तला थप्यौँ । म सुटिङ, कार्यक्रममै व्यस्त हुन्थेँ । घर बनाउने काममा पनि उनी खटिन् । उनले बाइक चलाउँछिन् । घर बनाउन आवश्यक सामान जुटाउन उनी नै दौडधुप गरिन् ।
आफूले खाएको भाँडा आफैँ माझ्ने नियम
मलाई उनले गर्ने एउटा कडा खालको माया छ, खाना खान पर्खिरहिन्छन्, मैले नपर्ख ढिला हुन सक्छ भन्दा पनि पर्खन्छिन्, यसो नगरे हुने । कहिलेकाहीँ मलाई र्फकन ढिला हुन्छ, यसले उनको पनि स्वास्थ्य बिग्रन सक्छ ।
उनी पुरानो सोचकी छिन्, स्वास्नीमान्छेले घर सम्हाल्नुपर्छ भन्ने सोच राख्छिन् । सुरुदेखि नै खाना उनले नै पकाइन् । म पनि कम संघर्ष गरेर आएको होइन, घरमा काम गर्नु मेरा लागि नौलो होइन । तर, सुरुदेखि नै उनले मलाई घरको काम गर्न दिइनन् ।
जति सम्बन्ध पुरानो भयो, उति एकअर्काको महत्त्व बुझिँदो रैछ । पछिल्लो समय मैले उनलाई केयर गर्न थालेको छु । घरका परिवारमा अहिले आफूले खाएको भाँडा आफैँ माझ्ने नियम छ । फुर्सद भएका बेला लुगा धुन पनि सघाउँछु । कपडामा साबुन लगाउने उनले गर्छिन्, मैले पखालेर सुकाउने गर्छु । कहिलेकाहीँ मैले कपडा पखालेको उनले भएन भन्छिन् ।
उनी रिसाएर हिँड्दा…
आनन्द के छ भने, हामीले एकअर्कालाई पराकाष्ठामै विश्वास गर्छौं । म दायाँबायाँ गर्दिनँ, गर्ने रुप पनि छैन (हाँसो) । उनलाई त त्यस्तो सोच्नै सक्दिनँ । अनि, कसरी झगडा परोस् ? दम्पतीबीच झगडा पर्ने बीचमा कोही आएर त हो ।
तर, सामान्य खटपटजस्तो भने हुन्छ । म आफू विकसित मुलुकमा घुमेर आएपछि बच्चाहरूलाई अलि स्वतन्त्र छोड्नुपर्छ, बच्चाले आ-आफ्नो गुण, स्वभावअनुसार सिक्छन् भन्ने धारणा राख्न थालेको छु, उनले अलि बढी कस्छिन् । पढ्न, टाइममा काम गर्न, अलि बढी कडाइ गर्छिन् । मैले बच्चालाई त्यसो नगर भन्छु, यसमा ठाकठुकजस्तो पर्छ ।
झगडा परेर उनलाई हातै उठाएको छैन । रिसाएर दुई-चार घन्टाजस्तो नबोलेको भन्ने छ । एकपटक त्यस्तै के कुरामा हाम्रो ठाकठुक पर्यो । उनी रिसाएर ‘म रामदाइकहाँ जान्छु’ भनेर तयार हुन लागिन् । रामदाइ उनको माइतीदाइ, मेरो मावलीतिरबाट नाता पर्ने दाइ ।
मैले रमाइलो गरेँ, बच्चाहरूलाई भनेँ, ‘तिमीहरू पनि तयार होऊ, अब रामदाइकहाँ जाने ।’ बच्चाहरू तयार भएर निस्के ।
उनी तल गएर बाइक स्टार्ट गर्दै थिइन्, म र छोराछोरी पनि पुग्यौँ । उनले कहाँ हिँडेको भनेर सोधिन् । मैले भनें, ‘रामदाइकहाँ जाने भनेको होइन ? गएपछि सबै जाने भनेर आको ।’
त्यसपछि उनी बाइक छाडेर हिँडेर गइन्, मैले बाइकमा केटाकेटीलाई राखेर उनलाई भेटाएँ र भनेँ, ‘बाइकमा बस, सँगै जाउँ ।’ अनि, उनी घर फर्किन्, हामी पनि फक्र्यौं ।
आधा जिन्दगी म बाहिर भएँ, उनी घरमै सीमित भइन् । उनको परिचय बदल्न उनलाई घरबाहिर लाउन चाहेको छु । मान्छेले सोध्दा पनि कति ‘हाउस वाइफ’ मात्रै भन्ने ?
यस अर्थमा म भाग्यमानी छु, हाम्रो झगडा हुँदैन । उनी मेरो जीवनमा आएर जस्तो साथ दिइन्, त्यो मेरा लागि काफी छ, त्यसमा म सन्तुष्ट छु ।
कति हाउस-वाइफ भन्ने ?
अहिले उनी गृहिणी नै हुन् । आधा जिन्दगी म बाहिर भएँ, उनी घरमै सीमित भइन् ।
अहिले केटाकेटी हुर्के, घर-परिवार बनेको छ । अब उनी पनि बाहिर आऊन्, व्यक्तित्व विकास गरुन् भन्ने सोचेर अभिनय र संगीत सिक्न पठाएको छु । मान्छेले सोध्दा पनि कति ‘हाउस वाइफ’ मात्रै भन्ने ? कलाकारितामा आइन् भने परिचय बदलिन्छ । उनले कला निधिमा संगीत सिक्न थालेको दुई वर्ष भइसक्यो ।
व्यावसायिक गायनमा आउनुभन्दा पनि व्यक्तित्व विकासका लागि हो, उनले संगीत सिकेको । तीजमा, बाथरुम-किचनमा गाएको सुन्दा उनको स्वर मलाई ठीकै लाग्यो । गायक-गायिकासँग सल्लाह गरेँ, सिक्ने हो भने राम्रै हुन्छ भन्नुभो ।
अभिनयमा पनि रुचि देखाएकी थिइन् । मेरीबास्सैको ५-६ भागमा खेलेकी पनि छन् । तर, छोराछोरी हेर्नुपर्ने भएकाले निरन्तर लाग्न पाइनन् ।
उनी पनि चारजनाको बीचमा बोल्न सक्ने हुन चाहन्छिन् । अहिले टोलका विभिन्न समितिमा छिन्, मिटिङमा गइरहन्छिन् ।
बिहेपछि उनलाई ‘कलेज पढ्न जाऊ’ भनेको थिएँ । तर, पसलमा मलाई सघाउन थालिन्, त्यस्तै भयो । पछिपछि छोराछोरी भए, म कलाकारितामा आएँ, उनी उम्कनै पाइनन् । अझै पनि उनलाई पढाउने मन छ ।
अभिनय गर्दा वास्तविक सम्झेर सँगै रोयौँ
अहिलेसम्म कुनै दुःखले हामी सँगै रोएको मलाई याद छैन । एक त मेरो सानोतिनो पीडामा आँसु नै आउँदैन । अर्को, सबैको भगवान र आशीर्वादले हामीलाई सँगै खुसी हुन पुगेको छ ।
एकपटक भने मेरी बास्सैको सुटिङमा हामी सँगै रोयौँ । मुइयाँ मेरी कान्छी श्रीमती र उनी जेठी श्रीमतीको रोलमा थिइन् । मैले कान्छी श्रीमती लिएर घर छाड्ने र जेठीले मेरा बूढा यस्ता छन्, यसरी हेरचाह गर्नु भनेर कान्छीलाई सम्झाउनुपर्ने ठट्टाको तर उदास दृश्य थियो, रुन भने मिल्दैनथ्यो ।
उनले मुइयाँलाई यस्तै भन्छिन्, ‘मेरा बूढाको पेट दुख्छ, खानामा ध्यान पुर्याउनू । बेलामा खाना खुवाउनू… ।’ यस्तो भन्दाभन्दै उनले साँच्चिकै मेरै अवस्था भन्न पुग्छिन् र रुन्छिन् । यही नै हो, उनको मप्रतिको साँचो माया, अभिनय गर्दा पनि वास्तविकतामा आइन् । मलाई पनि त्यस्तै महसुस भयो र रोएँ ।
मेरो खुट्टाको पानी खान्छिन्
उनी अति नै धार्मिक प्रवृत्तिकी छिन् । हरेक बिहानजसो घरमा पूजा गर्छिन् । प्रायः व्रत बस्छिन् । संस्कार त्यस्तै सिकेर आएकी, सुरुदेखि नै बिहान उठेर मेरो खुट्टा ढोग्ने गर्छिन् ।
उनको अर्को मप्रतिको अचाक्ली सम्मान छ, कहिलेकाहीँ व्रत लिएका बेला मेरो खुट्टाको पानी खानुपर्छ । मैले नगर भन्छु, मान्दै मान्दिनन् । ‘सानैदेखि यही देखेर हुर्केकी हुँ, उहिलेदेखि गरिआएको रीति हो, किन छाड्ने ?’ भन्छिन् ।
प्रस्तुतिः ध्रुवसत्य परियार
यो समग्री
नेपाल१२३.com मा पुरै पढौं
लोडसेडिङ तालिका हाम्रो जीवनको अभिन्न अंग हो । एक जना निरक्षर महिलाले छोरा कुन साल जन्मिएको भन्ने प्रश्नको जवाफमा भनिछन्, ‘दिनमा १६ घन्टासम्म लोडसेडिङ भएको साल ।’ कुन महिना जन्मेको भनेर सोध्दा बताइन्, ‘दिनमा आठ घन्टा मात्र लोडसेडिङ भएको महिना ।’ जन्म साल र महिना पत्ता लाग्यो । अब गते पनि पत्ता लगाउनुपर्ने भो । कति गते जन्मेको ? जवाफ दिइन्, ‘लोडसेडिङ नौ घन्टाबाट घटेर आठ घन्टा भएको तीन दिनपछि जन्मेको ।’ अब पात्रो पल्टाउन पर्यो त ? लोडसेडिङको पुरानो तालिका पल्टाएपछि जन्ममिति ट्वाक्कै पत्ता लाग्ने भो । बारम्बार लोडसेडिङ घटबढका कारण संशोधन हुनाले पात्रोकै काम गर्न थाल्यो हाम्रो लोडसेडिङ तालिकाले । लोडसेडिङ रहेसम्म पात्रोको खासै उपयोग नगरे भो । कीर्तिमान बनाउने रफ्तारमा संशोधन नहुने हो भने पात्रोको काम गथ्र्यो त ? अहँ, गर्थेन ! कीर्तिमान पनि बनाउने, पात्रोको काम पनि गर्ने, यति उपयोगी लोडसेडिङ कहिल्यै अन्त्य नहोस् ।
अँ, राजनीतिक ग्रेडिङ प्रणालीमा खल्तीको जाँच र जात पनि हेरिन्छ भन्ने हेक्का राख्नैपर्छ । जातको चाहिँ पहिले नै ग्रेडिङ गरिएको हुन्छ । सामान्यतया क्षत्री–बाहुन खत्तम ग्रेड र अन्य जाति उत्तम ग्रेडमा पर्छन् । र, विभिन्न ‘क्षमता’ देखाएर जसले पद पड्काउँछ, ऊ ‘ए’ ग्रेडको ठहरिन्छ । ग्रेडिङ प्रणाली यत्तिमै सीमित छैन । त्यसपछि अर्काे चरणको ग्रेडिङ सुरु हुन्छ । यो चरणको ग्रेडिङमा ‘ए’ पाउनेले मन्त्रिपरिषद्मा भाग पाउँछ । राजनीतिमा निरन्तर ‘ए’ ग्रेडमा रहनेहरू पार्टी र देशको बुइँगलमा पुग्छन्, अरूचाहिँ तल आँगनमा हुन्छन् ।
नेपालमा सबैभन्दा ढिलो गति केको हुन्छ ?
