१२ चैत, काठमाडौं । विनाशकारी भूकम्प र भारतीय नाकाबन्दीले नेपालको पर्यटन क्षेत्र अस्तव्यस्त बन्न पुग्यो । नेपाल असुरक्षित रहेको सन्देश प्रवाह भएपछि भ्रमण गर्न आउने पर्यटक झण्डै आधा घटेको अनुमान छ ।
नेपालमा भूकम्प जाँदा भुटानको समेत पर्यटन प्रभावित भएको छ । नेपाल भूकम्प र नाकाबन्दीको चेपुवामा परेपछि सन् २०१५ मा भुटान भ्रमण गर्ने तेस्रो मुलकका पर्यटकको संख्या १२ प्रतिशतले घटेको बताइएको छ ।
भुटानी संचारमाध्यमका अनुसार सन् २०१५ मा तेस्रो मुलुकका ५१ हजार पर्यटकले भुटान भ्रमण गरेका छन् । जबकी अघिल्लो वर्ष ५८ हजार पर्यटकले भुटान भ्रमण गरेका थिए ।
सामान्यतयाः तेस्रो मुलुकका पर्यटक नेपाल, भारत र भुटानको संयुक्त प्याकेज बनाएर घुम्न आउने गर्छन् । भुटानमात्र घुम्ने गरी निकै कम पर्यटक आउने गरेको गाइड एशोसियसन अफ भुटानका अध्यक्ष गरव दोर्जी बताँछन् ।
भुटान पर्यटन विकास परिषदका अनुसार भुटान जाने पर्यटकमध्ये करिव ४० प्रतिशत नेपाल हुँदै जाने गर्छन । वैशाख १२ गते गएको भूकम्प, त्यसलगत्तै सुरु भएको मधेस आन्दोलन र असोजदेखि सुरु भएको भारतीय नाकाबन्दीका कारण नेपालको पर्यटन उद्योग धरासायी बन्यो ।
यस अवधिमा पर्यटक आगमन निकै घट्यो भने विदेशी एयरलाइन्सले उडान समेत कटौती गरे । भारतीय नाकाबन्दीका कारण इन्धन अभाव भएपछि कतिपय विदेशी एयरलाइन्सले उडान समेत बन्द गरे । यसको प्रभाव नेपालसहित भुटानसम्म पर्यो ।
भौगोलीक रुपमा नेपाल र भुटान धेरै हदसम्म समान छन् । सानो मुलुक भुटानमा पर्यटकीय गन्तव्यहरु कम रहेको हुँदा भुटानमात्रै घुम्ने गरी पर्यटक आउन मान्दैनन् । काठमाडौंबाट करिव ४५ मिनेटको हवाई दुरीमा रहेको भुटानमा नेपाल भ्रमणमा आउने पर्यटक पुग्ने गर्छन् ।
कन्ट्रोल टुरिज्म
भुटानले ‘कन्ट्रोल टुरिज्म’ को नीति अंगिकार गरेको छ । दैनिक २५० अमेरिकी डलर खर्च गर्न नसक्ने पर्यटकलाई भुटानले प्रवेश दिँदैन । अफसिजनमा भने दुई सय डलर खर्च गर्नुपर्छ ।
मुलुकमा गुणस्तरीय पर्यटक भित्राउन ‘कन्ट्रोल टुरिज्म’ को नीति अपनाएको हो । यही कारण टुरिजममा भुटानले दक्षिण एशियामै फड्को मार्न थालेको छ । भुटानको समग्र अर्थतन्त्रमा जलविद्युतपछि सबैभन्दा ठूलो योगदान पर्यटनको छ ।
सीमित स्रोत साधनबीच पनि राम्रो योजना बनाएर अगाडि बढेका कारण भुटानले पर्यटन क्षेत्रमा राम्रो सफलता हासिल गरेको हो । पर्यटकीय सम्भावनाका हिसावले भुटानभन्दा नेपाल धेरै गुणा अगाडि रहे पनि नेपाली अर्थतन्त्रमा पर्यटनको योगदान नगन्य छ ।
‘मास टुरिज्म’ अवधारणा अपनाएको नेपालमा भने कम खर्चालु पर्यटकहरु भित्रिने गरेको रिपोर्टहरुले देखाइरहेको छ । विश्वकै सबैभन्दा धनाढ्य पर्यटक भित्राउन सकिने भए पनि नेपालमा सरकार र निजी क्षेत्रबीच समन्वय गरेर काम गर्न नसक्दा यसबाट चुकिरहेको तीतो अवस्था छ ।
भुटान करिब ७ लाख जनसंख्या भएको सानो मुलुक हो । यहाँका अधिकांश जनता बुद्ध धर्म मान्छन् । यहाँको पर्यटन पनि बुद्धिष्ट संस्कृति र बुद्ध गुम्बाहरुमा आधारित छ । साहसिक पर्यटनको भुटानमा सीमित सम्भाव्यता छ ।
यो समग्री नेपाल१२३.com मा पुरै पढौं
No comments:
Post a Comment